Tosya: 150 YILLIK KOVANLIKTA BAL ÜRETİLİYOR
Tosya’da, Osmanlı döneminden kalma “çatma kovanlık” adı verilen küçük-ahşap yapıda karakovan balı üretiliyor.
İlçeye bağlı Yenidoğan Köyü’nde, çam ağaçlarından, 4×5 m boyutundaki kovanlığa yerleştirilen 42 kovanda üretilen bal ilgi görüyor.
Dört tarafından arıların giriş çıkış yapabilmesi için küçük deliklerin yer aldığı “çatma kovanlık“, sürünerek girilen girişi ile günümüzde bal yetiştiriciliğinde farklı bir yapı olarak öne çıkıyor.
Köyde Mahsül Ailesi, Osmanlı döneminden kalan yapıdaki kovanlarda organik bal üretimini sürdürüyor.
Ailenin 77 Yaşındaki Üçüncü Kuşak Temsilcisi Hasan Mahsül:
“Zamanında bu eşsiz kovan, büyük tomruklar oyularak yapılmış. Tosya‘da bu çatma kovanlıktan sadece bizde var.”
Hasan Mahsül’ün Oğlu Hüseyin Mahsül:
“Doğal olmayan başka bir şey kullanmayız. Bu çatma kovanlığın içinde tam olarak 42 arı kovanı var. Bir oda şeklinde olan çatma kovanlıkta arılarımız, bölüm bölüm yerleştirildi. Köyde diğer fenni kovanlarda da arı yetiştirerek bal üretiyoruz, ancak bu çatma kovanlıkta ürettiğimiz balımızın özel müşterileri var.”
Yenidoğan Muhtarı Refik Eşit:
“Bu kovanları şimdi üretim yapan köylülerimizin dedesinin dedesi elle oyarak yapmış. O günden bugüne kadar hiçbir değişikliğe uğramadan kullanılıyor. Bu aile yüzlerce yıldır köyümüzde çok güzel arıcılık yapmakta. 150 senelik bu yapıyı korumak herkesin harcı değil. Herkes bunu koruyamaz. Daha önce buna benzer kovanlıkları, sahipleri odun yapmak için doğramış. Fakat bu aile, dedemizin dedesinin yadigarı diye bu tarihi kovanları koruma altına aldı. Halen ilk yapıldığı gün gibi aynı şekilde doğal bal üretimi yapıyorlar. Bu özelliklerini dikkate aldığımızda, sadece kendi çabasıyla bugüne kadar getirdikleri bu eşsiz ve tarihi yapının gelecek nesillere aktarılması için sahip çıkılmasını ve desteklenmesini bekliyoruz.”